اهل ذمه، عمل به قوانین و احکام جامعه اسلامی را بپذیرند و بر خلاف آن رفتار نکنند.
. به مقدّسات مسلمانان (مانند خدا، پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم، ائمّه علیهم السلام و...) توهین نکنند.
. مالیاتی به عنوان «جزیه» بپردازند.
با انعقاد قرارداد ذمّه، ذمّیان در چتر حمایتی دولت اسلامی قرار می گیرند. جان و مال و ناموس آنان در امنیت است و حتّی در صورت بروز جنگ، لازم نیست در جنگ به نفع مسلمانان شرکت کنند بلکه از شرکت در جنگ معافند و دولت اسلامی حفظ امنیت آنان را برعهده دارد. به طور خلاصه، ذمّیان در برخورداری از چتر حمایتی حکومت اسلامی مانند مسلمانان هستند و از امتیاز یکسانی برخوردارند.
توجه داشته باشیم که اهل کتاب حجاب داشتند و بی حجاب نبودند , منتها حجاب آنان با حجاب مسلمانان فرق داشته است و حکومت اسلامی، فشار زیادی روی اهل کتاب و اهل ذمه نداشته است . ( فرهنگ حجاب؛ بیم ها و امیدها، قم: دفتر مطالعات دینی زنان، 138)
آنچه مسلم است این است که چه در عصر نبى اکرم(ص) و چه در عصر حضرت على(ع)، مسأله امر به معروف ونهى از منکر اجرا مى گشته و در حد امکان جلوى بى حجابى و بدحجابى گرفته مى شد. اینکه تا چه حد بوده، بستگى به میزان قدرت اجرایى آن بزرگواران داشته است. چه بسا امروزه، قدرت اجرائى ما بیشتر باشد و ابزار، امکانات،وسایل و نیروى انسانى بیشترى در اختیار داشته باشیم. باید دانست که حجاب زنان در طول تاریخ با توجه به فرهنگ و رسوم قبایل و ملتها به گونه های مختلف رعایت می شده است. آنچه اسلام به آن پرداخته حجاب کاملتر و برتر می باشد و این حجاب اختصاص به بانوان آزاد داشت و برای کنیزان اجباری در باره رعایت کامل حجاب وجود نداشت،( کتاب النکاح، ج ۱، ص ۵۴؛ رسائل حجابیة، ج ۲، ص ۱۱۸۸؛ هاشمی شاهرودى، محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع)، ج ۲، ص ۹۴، چاپ اول، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت (ع)، قم، ۱۴۲۶ ق.) و بیشتر کنیزها حجاب نسبی سابق خود را رعایت می کردند و فقط بعد از حکم حجاب میزان پوشش آنها نسبت به زنان آزاد متفاوت بوده است.
از روایات استفاده مى شود که پوشش سر براى کنیزان لازم نبود، به گونه اى که با سر برهنه نماز مى خواندند.( مکارم شیرازی، ناصر، انوار الفقاهة، کتاب النکاح، ص ۶۸، چاپ اول، انتشارات مدرسه امام علی بن ابیطالب (ع)، قم، ۱۴۲۵ ق)
در زمان پیامبر و امامان دختران و زنانی که برده بودند فراوان بودند و اینها را کنیز می نامند . این کنیزان در سطح شهر رفت و آمد داشتند , برای اربابان خود کار می کردند و اگر کسی وارد شهری می شد این نوع دختران و زنان را بی حجاب مشاهده می کرد . معنای این بی حجابی این نیست که در آن زمان پیامبر یا حاکم اسلامی با بی حجابی برخورد نمی کرد بلکه این بی حجابی مشروع بوده است چون آنها برده بودند . در زمان ما در ایران برده نیست و همه زنان زنان ازاد هستند و برای همین همه حجاب را رعایت می کنند .
مذهب مشهور فقها هم همین است که کنیز اگر با سر برهنه نماز بخواند، نمازش صحیح است و پوشش سر برای کنیز در نماز واجب نیست.( عاملی، زین الدین بن علی، (شهید ثانی) الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (المحشی – کلانتر)، ج ۱، ص ۵۲۹، چاپ اول، داوری، قم، ۱۴۱۰ ق؛ مجلسی، محمد تقی، لوامع صاحبقرانی، ج ۱، ص ۴۸۳، چاپ دوم، مؤسسه اسماعیلیان، قم، ۱۴۱۴ ق؛ مجلسی، محمد باقر، بیست و پنج رساله فارسی، ص ۲۹۰، چاپ اول، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی (ره)، قم، ۱۴۱۲ ق؛ نراقی، محمد مهدی، تحفه رضویه، ص ۳۱۰، چاپ اول، پژوهشگاه علوم و فرهنگ- واحد إحیاء التراث الإسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، ۱۴۲۶ ق؛ نجفی (صاحب جواهر)، محمد حسن، مجمع الرسائل (محشی صاحب جواهر)، ص ۲۰۶، چاپ اول، نشر مؤسسه صاحب الزمان (ع)، مشهد، ۱۴۱۵ ق؛ امام خمینی قدس سره، تحریر الوسیلة، ج ۱، ص ۱۴۲ و ۱۴۳، چاپ اول، مؤسسه مطبوعات دارالعلم، قم)
نظرات