در حکومت اسلامی آنچه در دایره خصوصی و شخصی فرد رخ می‌دهد, مورد منع حکومتی قرار نگرفته است هر چند ممکن است منع شرعی داشته باشد, امّا آنچه که از حوزة شخصی فراتر رود و با سرنوشت انسان‌ها گره بخورد اگر بر مبنای صحیح عقلانی و مصالح جامعه نباشد از آن جلوگیری به عمل می‌آید و این به جهت مصون ماندن جامعه از کجی‌ها و آلودگی‌ها و همین طور برای رشد و تعالی انسان هاست. این برخورد اسلام, عقلی و منطقی است و شاهد بر آن، رفتار سایر جوامع و حتی جوامع غربی است و این جوامع آزادی‌های فردی را به میزانی مشروع می‌دانند که مایه سلب آزادی دیگران نشود و به مصالح جامعه لطمه وارد نسازد. تفاوت اساسی میان بینش اسلام و این جوامع در این زمینه آن است که در اسلام رعایت حریم انسانیت نیز ضروری و جزو مصالح فرد و جامعه است و آنچه انسانیت را مورد تهدید قرار دهد از دیدگاه اسلام مشروع نیست و از اینرو دارای مجازات‌هایی می‌باشد، مانند اشاعة فحشا و منکرات در جامعه. اهل ذمّه و کافر ذمّی،به کسانی گفته می شود که که مسلمان نیستند و می خواهند در جامعه اسلامی زندگی کنند .اگر آنان بخواهند زیر پرچم اسلام زندگی کنند باید با حکومت اسلامی قراردادی امضا کنند.این قرارداد توسط حاکم جامعه اسلامی و یا نماینده ی او منعقد می شود.برخی از مواد این قرارداد چنین است :
اهل ذمه، عمل به قوانین و احکام جامعه اسلامی را بپذیرند و بر خلاف آن رفتار نکنند.
. به مقدّسات مسلمانان (مانند خدا، پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم، ائمّه علیهم السلام و...) توهین نکنند.
. مالیاتی به عنوان «جزیه» بپردازند.
با انعقاد قرارداد ذمّه، ذمّیان در چتر حمایتی دولت اسلامی قرار می گیرند. جان و مال و ناموس آنان در امنیت است و حتّی در صورت بروز جنگ، لازم نیست در جنگ به نفع مسلمانان شرکت کنند بلکه از شرکت در جنگ معافند و دولت اسلامی حفظ امنیت آنان را برعهده دارد. به طور خلاصه، ذمّیان در برخورداری از چتر حمایتی حکومت اسلامی مانند مسلمانان هستند و از امتیاز یکسانی برخوردارند.
توجه داشته باشیم که اهل کتاب حجاب داشتند و بی حجاب نبودند , منتها حجاب آنان با حجاب مسلمانان فرق داشته است و حکومت اسلامی، فشار زیادی روی اهل کتاب و اهل ذمه نداشته است . ( فرهنگ حجاب؛ بیم ها و امیدها، قم: دفتر مطالعات دینی زنان، ۱۳۸)
آنچه مسلم است این است که چه در عصر نبى اکرم(ص) و چه در عصر حضرت على(ع)، مسأله امر به معروف ونهى از منکر اجرا مى گشته و در حد امکان جلوى بى حجابى و بدحجابى گرفته مى شد. اینکه تا چه حد بوده، بستگى به میزان قدرت اجرایى آن بزرگواران داشته است. چه بسا امروزه، قدرت اجرائى ما بیشتر باشد و ابزار، امکانات،وسایل و نیروى انسانى بیشترى در اختیار داشته باشیم. باید دانست که حجاب زنان در طول تاریخ با توجه به فرهنگ و رسوم قبایل و ملتها به گونه های مختلف رعایت می شده است. آنچه اسلام به آن پرداخته حجاب کاملتر و برتر می باشد و این حجاب اختصاص به بانوان آزاد داشت و برای کنیزان اجباری در باره رعایت کامل حجاب وجود نداشت،( کتاب النکاح، ج ۱، ص ۵۴؛ رسائل حجابیة، ج ۲، ص ۱۱۸۸؛ هاشمی شاهرودى، محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع)، ج ۲، ص ۹۴، چاپ اول، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت (ع)، قم، ۱۴۲۶ ق.) و بیشتر کنیزها حجاب نسبی سابق خود را رعایت می کردند و فقط بعد از حکم حجاب میزان پوشش آنها نسبت به زنان آزاد متفاوت بوده است.
از روایات استفاده مى شود که پوشش سر براى کنیزان لازم نبود، به گونه اى که با سر برهنه نماز مى خواندند.( مکارم شیرازی، ناصر، انوار الفقاهة، کتاب النکاح، ص ۶۸، چاپ اول، انتشارات مدرسه امام علی بن ابیطالب (ع)، قم، ۱۴۲۵ ق)
در زمان پیامبر و امامان دختران و زنانی که برده بودند فراوان بودند و اینها را کنیز می نامند . این کنیزان در سطح شهر رفت و آمد داشتند , برای اربابان خود کار می کردند و اگر کسی وارد شهری می شد این نوع دختران و زنان را بی حجاب مشاهده می کرد . معنای این بی حجابی این نیست که در آن زمان پیامبر یا حاکم اسلامی با بی حجابی برخورد نمی کرد بلکه این بی حجابی مشروع بوده است چون آنها برده بودند . در زمان ما در ایران برده نیست و همه زنان زنان ازاد هستند و برای همین همه حجاب را رعایت می کنند .
مذهب مشهور فقها هم همین است که کنیز اگر با سر برهنه نماز بخواند، نمازش صحیح است و پوشش سر برای کنیز در نماز واجب نیست.( عاملی، زین الدین بن علی، (شهید ثانی) الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (المحشی – کلانتر)، ج ۱، ص ۵۲۹، چاپ اول، داوری، قم، ۱۴۱۰ ق؛ مجلسی، محمد تقی، لوامع صاحبقرانی، ج ۱، ص ۴۸۳، چاپ دوم، مؤسسه اسماعیلیان، قم، ۱۴۱۴ ق؛ مجلسی، محمد باقر، بیست و پنج رساله فارسی، ص ۲۹۰، چاپ اول، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی (ره)، قم، ۱۴۱۲ ق؛ نراقی، محمد مهدی، تحفه رضویه، ص ۳۱۰، چاپ اول، پژوهشگاه علوم و فرهنگ- واحد إحیاء التراث الإسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، ۱۴۲۶ ق؛ نجفی (صاحب جواهر)، محمد حسن، مجمع الرسائل (محشی صاحب جواهر)، ص ۲۰۶، چاپ اول، نشر مؤسسه صاحب الزمان (ع)، مشهد، ۱۴۱۵ ق؛ امام خمینی قدس سره، تحریر الوسیلة، ج ۱، ص ۱۴۲ و ۱۴۳، چاپ اول، مؤسسه مطبوعات دارالعلم، قم)
اهل ذمه، عمل به قوانین و احکام جامعه اسلامی را بپذیرند و بر خلاف آن رفتار نکنند.
. به مقدّسات مسلمانان (مانند خدا، پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم، ائمّه علیهم السلام و...) توهین نکنند.
. مالیاتی به عنوان «جزیه» بپردازند.
با انعقاد قرارداد ذمّه، ذمّیان در چتر حمایتی دولت اسلامی قرار می گیرند. جان و مال و ناموس آنان در امنیت است و حتّی در صورت بروز جنگ، لازم نیست در جنگ به نفع مسلمانان شرکت کنند بلکه از شرکت در جنگ معافند و دولت اسلامی حفظ امنیت آنان را برعهده دارد. به طور خلاصه، ذمّیان در برخورداری از چتر حمایتی حکومت اسلامی مانند مسلمانان هستند و از امتیاز یکسانی برخوردارند.
توجه داشته باشیم که اهل کتاب حجاب داشتند و بی حجاب نبودند , منتها حجاب آنان با حجاب مسلمانان فرق داشته است و حکومت اسلامی، فشار زیادی روی اهل کتاب و اهل ذمه نداشته است . ( فرهنگ حجاب؛ بیم ها و امیدها، قم: دفتر مطالعات دینی زنان، ۱۳۸)
آنچه مسلم است این است که چه در عصر نبى اکرم(ص) و چه در عصر حضرت على(ع)، مسأله امر به معروف ونهى از منکر اجرا مى گشته و در حد امکان جلوى بى حجابى و بدحجابى گرفته مى شد. اینکه تا چه حد بوده، بستگى به میزان قدرت اجرایى آن بزرگواران داشته است. چه بسا امروزه، قدرت اجرائى ما بیشتر باشد و ابزار، امکانات،وسایل و نیروى انسانى بیشترى در اختیار داشته باشیم. باید دانست که حجاب زنان در طول تاریخ با توجه به فرهنگ و رسوم قبایل و ملتها به گونه های مختلف رعایت می شده است. آنچه اسلام به آن پرداخته حجاب کاملتر و برتر می باشد و این حجاب اختصاص به بانوان آزاد داشت و برای کنیزان اجباری در باره رعایت کامل حجاب وجود نداشت،( کتاب النکاح، ج ۱، ص ۵۴؛ رسائل حجابیة، ج ۲، ص ۱۱۸۸؛ هاشمی شاهرودى، محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع)، ج ۲، ص ۹۴، چاپ اول، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت (ع)، قم، ۱۴۲۶ ق.) و بیشتر کنیزها حجاب نسبی سابق خود را رعایت می کردند و فقط بعد از حکم حجاب میزان پوشش آنها نسبت به زنان آزاد متفاوت بوده است.
از روایات استفاده مى شود که پوشش سر براى کنیزان لازم نبود، به گونه اى که با سر برهنه نماز مى خواندند.( مکارم شیرازی، ناصر، انوار الفقاهة، کتاب النکاح، ص ۶۸، چاپ اول، انتشارات مدرسه امام علی بن ابیطالب (ع)، قم، ۱۴۲۵ ق)
در زمان پیامبر و امامان دختران و زنانی که برده بودند فراوان بودند و اینها را کنیز می نامند . این کنیزان در سطح شهر رفت و آمد داشتند , برای اربابان خود کار می کردند و اگر کسی وارد شهری می شد این نوع دختران و زنان را بی حجاب مشاهده می کرد . معنای این بی حجابی این نیست که در آن زمان پیامبر یا حاکم اسلامی با بی حجابی برخورد نمی کرد بلکه این بی حجابی مشروع بوده است چون آنها برده بودند . در زمان ما در ایران برده نیست و همه زنان زنان ازاد هستند و برای همین همه حجاب را رعایت می کنند .
مذهب مشهور فقها هم همین است که کنیز اگر با سر برهنه نماز بخواند، نمازش صحیح است و پوشش سر برای کنیز در نماز واجب نیست.( عاملی، زین الدین بن علی، (شهید ثانی) الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (المحشی – کلانتر)، ج ۱، ص ۵۲۹، چاپ اول، داوری، قم، ۱۴۱۰ ق؛ مجلسی، محمد تقی، لوامع صاحبقرانی، ج ۱، ص ۴۸۳، چاپ دوم، مؤسسه اسماعیلیان، قم، ۱۴۱۴ ق؛ مجلسی، محمد باقر، بیست و پنج رساله فارسی، ص ۲۹۰، چاپ اول، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی (ره)، قم، ۱۴۱۲ ق؛ نراقی، محمد مهدی، تحفه رضویه، ص ۳۱۰، چاپ اول، پژوهشگاه علوم و فرهنگ- واحد إحیاء التراث الإسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، ۱۴۲۶ ق؛ نجفی (صاحب جواهر)، محمد حسن، مجمع الرسائل (محشی صاحب جواهر)، ص ۲۰۶، چاپ اول، نشر مؤسسه صاحب الزمان (ع)، مشهد، ۱۴۱۵ ق؛ امام خمینی قدس سره، تحریر الوسیلة، ج ۱، ص ۱۴۲ و ۱۴۳، چاپ اول، مؤسسه مطبوعات دارالعلم، قم)
پرسمان دروس معارف
پرسمان ویژه اندروید
نرم افزار پرسمان 3
کتابخانه
نظرات