علم یا به عبارتی دیگر علامت به معناى نشانه است . علم یا همان علامت از ابزار و وسایل عزادارى امام حسین علیه السّلام که در هیئتها و دسته هاى مذهبى به کار گرفته مى شود. این علامتها هم نشانه هاى گروههاى عزادار محسوب مى شده است و کسانى هم که آن را حمل مى کردند، ((علامت کش )) بودند، یعنى علم بردار. به نوشته دهخدا: ((صلیب مانندى که بر چوب یا آهن افقى آن از سوى پایین شالهاى ترمه آویزند و از سوى زبر لاله و تندیسهایى از مرغ و جز آن نصب کنند و در میان زبانه اى از فلزّ طویل دارد و بر نوک آن فلز پر یا گلوله اى از شیشه الوارن نصب کنند و این زبانه هاى فلزّى که به ((تیغ )) مشهور است ، سه یا پنج باشد و در مراسم عزادارى محرّم پیشاپیش دسته ها به حرکت آرند)). و در جایی دیگر اینگونه آمده است: ((شیئى است فلزّى و کار صنعتگران اصفهان که قدمت آن به عهد سلاطین صفوى مى رسد، داراى تعدادى زبانه ، گنبد، گلدان و طاووس بوده و آن را با شالهاى سبز و سیاه و قهوه اى و پرطاووس و سکّه هاى نقره و شمشیر و قمه و خنجر زینت مى کنند و در آخر دسته ها به حرکت در مى آورند ... عدّه اى از جوانان هم نذر مى کنند که همه ساله باید در بردن علمات ، سهم داشته باشند)). به آن علمات هم مى گویند. شباهت آن به صلیب ، مى رساند که پس از ارتباط ایران با اروپاییها در عصر قاجار، از آیینهاى مذهبى مسیحیّت اقتباس شده است . به هر حال ، نمودها و مظاهرى است که گاهى عزاداران را از محتوا و اصل عزادارى و اقامه شعائر دینى باز مى دارد. «علامت»، از ابزار و وسایل عزادارى امام حسین (ع) است که در هیئت ها و دسته هاى مذهبى به کار گرفته مى شود. این ابزار پس از ارتباط ایران با اروپایى ها در عصر قاجار، از آیین هاى مذهبى مسیحیت اقتباس شده است. این ابزار، نماد و مظهرى است که گاهى عزاداران را از محتوا و اصل عزادارى و اقامه شعائر دینى بازمى دارد.[1] علی رغم نکات فوق باید تاکید نمود هر چند علمهای مورد استفاده چیزی شبیه به صلیب میباشد اما هرگز نمیتوان آن را صلیب دانست. (همانگونه که هیچ کس به خاکستر، چوب نمیگوید یا به ماشین، آهن و پلاستیک نمیگوید. هرچند هر مواد تشکیل دهنده خاکستر و ماشین--؛ چوب، آهن و پلاستیک و ... میباشد). [1] . جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، ص 643.
علم عزاداری ۱۳۹۰/۰۹/۲۲ - ۱۲۳۱ بازدید
نظرات