مروان بن حکم از دیدگاه اهل سنت و شیعه چگونه شخصیتی است؟

نظر اهل سنت در مورد صحابه مشهور است ؛ اهل سنت همه صحابه را عادل و اهل بهشت می‌دانند !صحابه همگی عادل ، جزو اولیای الهی و برترین مخلوقات بعد از انبیا هستند !قرطبی می‌نویسد :فالصحابة کلهم عدول أولیاء الله تعالى وأصفیاؤه وخیرته من خلقه بعد أنبیائه ورسله . هذا مذهب أهل السنة والذی علیه الجماعة من أئمة هذه الأمة .حاکم از علمای اهل سنت در «مستدرک»(۱) از طریق عبدالرحمن بن عوف این روایت را نقل کرده: که در مدینه براى هیچ کس کودکى متولّد نمى شد مگر اینکه پیش پیامبر(صلى الله علیه وآله) مى آوردند [و حضرت براى او دعا مى فرمود] پس مروان بن حَکَم را نزد حضرت آوردند; حضرت فرمود : «هو الوزغ ابن الوزغ ، الملعون ابن الملعون» [ او وزغ فرزند وزغ و ملعون فرزند ملعون است] .و شاید معاویه به همین حدیث اشاره کرده آنگاه که به مروان مى گوید : «یابن الوزغ لست هناک»(۲) [ اى فرزند وزغ تو در آن حدّ و اندازه نیستى و این حرفها به تو نیامده] .و ابن نجیب از طریق جبیر بن مطعم نقل کرده است : ما همراه رسول خدا(صلى الله علیه وآله) بودیم که حکم بن ابى العاص عبور کرد، پس پیامبر(صلى الله علیه وآله) فرمود : «ویلٌ لاُمّتی ممّا فی صلب هذا»(۳) [واى بر امّت من از آنچه در صلب این است] .
نظرشیعه:
با سابقه ای که پدر مروان و خودش در زمان رسول خدا(ص) داشت و مواضعی منفی و مغرضانه ای که نسبت به ائمه (علیهما السلام) و شیعیان در طول حیات و خلافتش داشت، علما و صاحب نظران شیعه نظر مثبتی درباره مروان بن حکم ندارند.
معرفی منبع مطالعاتی:
سیرت جاودانه، جعفر مرتضی عاملی
سیره پیشوایان، مهدی پیشوایی
دائره امعارف صحابه پیامبر اعظم.
پی نوشت:
۱-الجامع لأحکام القرآن (تفسیر القرطبی) ج ۱۶ ص ۲۹۹ ، اسم المؤلف: أبو عبد الله محمد بن أحمد الأنصاری القرطبی الوفاة: ۶۷۱ ، دار النشر : دار الشعب - القاهرة
۲ ـ المستدرک على الصحیحین ۴ : ۴۷۹ [۴/۵۲۶ ، ح ۸۴۷۷ . و ما بین دو قلاّب در همین کتاب است] . و این روایت را دمیرى در حیاة الحیوان ۲ : ۳۹۹ [۲/۴۲۲] ، وابن حجر در الصواعق : ۱۰۸ [ص ۱۸۱] ، و حلبى در السیرة ۱ : ۳۳۷ [۱/۳۱۷] نقل کرده اند .
۳ ـ در روایتى که ابن أبی الحدید در شرح نهج البلاغة ۲ : ۵۶ [۶/۱۵۵ ، خطبه ۷۲] نقل کرده است .
۴ ـ اُسد الغابة ۲: ۳۴ [۲/۳۷، شماره ۱۲۱۷] ; الإصابة ۱ : ۳۴۶ [شماره ۱۷۸۱] ; السیرة الحلبیّة ۱ : ۲۳۷ [۱/۳۱۷] ; کنز العمّال ۶ : ۴۰ [۱۱/۱۶۷ ، ح ۳۱۰۶۶].