معنای شیعه:
قبل از هر چیز لازم است مختصری شیعه را تعریف کنیم و ببینیم شیعه به چه معناست؟ واژه شیعه در لغت به معنای پیرو است و از نظر کلامی و اعتقادی , شیعه به کسی گفته می شود که اولین خلیفه و جانشین پیامبر(ص) را علی (ع) بداند. شیعه بودن بعد از مسلمان بودن است. مسلمان, یعنی کسی که اصل توحید معتقد است و شیعه, یعنی کسی که علاوه بر اعتقاد به توحید، به اصل ولایت نیز اعتقاد دارد.بنابراین شیعه در معنای عام و مصداق کامل آن, یعنی کسی که اهل ولایت و تابع ولایت اولیای خدا است، اعم از ولایت پیامبر و امامان و ولایت امام زمان و ولایت فقیه در عصر غیبت. شیعه یعنی کسی که در مسیر توحید و خدایی شدن خود، سرپرست دارد و سرپرست او اولیای معصوم و عادل خداوند هستند.
شیعه در عمل:
در اصطلاح اخلاقی و عملی، شیعه علی (ع) بودن به معنی پیرو آن حضرت بودن است، یعنی این که انسان شیوه زندگی و رفتار و اخلاق خود را بر اساس زندگی علی (ع) تنظیم نماید، یعنی آن حضرت و اولاد طاهرینش را عملا راهنما و الگوی زندگی خویش قرار دهد و بکوشد تا کیفیات نفسانی، اخلاقی و همچنین ظواهر زندگی خود را به کیفیات زندگی و کمالات آن حضرات (ع) نزدیک نماید، یعنی این که انسان در زندگی فردی و اجتماعی اش و همچنین در زندگی طبیعی و معنوی، پایش را جای پای آن اولیائ معصوم (ع ) بگذارد و شیعه و دنباله رو ایشان باشد. نکته قابل توجه این است که این دنباله روی و همانند سازی، بدون محبت، عشق، دلبستگی و ارادت قلبی به ایشان هرگز میسر نمی باشد و از لوازم بسیار ضروری و اساسی شیعه بودن، محبت و علاقه قلبی به ایشان است.البته همان طور که گفتیم از نشانه های شیعه واقعی، پیرو اهل بیت (ع) بودن است، و راه اهل بیت (ع) نیز همان راه قرآن است. لذا در کلام خداوند متعال و ائمه (ع) می توان خصوصیاتی را برای شیعه واقعی جست که با عمل به آنها می توان رضایت الهی و ائمه(ع) را کسب کرد. از نظر عملی و رفتاری می توان خصوصیات شیعه واقعى را در یک کلمه تقوا و کار براى خداوند دانست که قرآن مى فرماید: إِنَّما أَعِظُکُمْ بِواحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ - همانا شما را یک موعظه مى کنم و آن این است که براى خدا قیام و کار کنید. همچنین مى فرماید: إِنَّما یَتَقَبَّلُ اَللَّهُ مِنَ اَلْمُتَّقِینَ- خداوند فقط از متقین قبول مى کند.
اما م صادق(ع) شیعه واقعى را چنین معرفى مى کنند: شیعتنا اهل الورع والاجتهاد و اهل الوفاء والامانة و اهل الزهد والعباده، اصحاب احدى و خمسین رکعة فى الیوم واللیلة، القائمون باللیل، الصائمون بالنهار، یزکون اموالهم و یحجون البیت و یجتنبون کل محرم- شیعیان ما اهل پارسایى و سخت کوشى [در عبادت ] هستند، اهل وفادارى و امانت دارى اند. اهل زهد و عبادت اند. آنانند که در شبانه روز ۵۱ رکعت نماز مى گذارند. شب ها را به عبادت سپرى مى کنند و روزها را به روزه دارى. زکات اموال خود را مى پردازند و به حج مى روند و از هر حرامى دورى مى کنند .[۱]امام باقر(ع) نیز فرموده اند: ما شیعتنا الا من اتقى اللَّه و اطاعه و ما کانوا یعرفون الا بالتواضع والتخشع واداء الامانه و کثرة ذکراللَّه- شیعه ما کسى نیست مگر آن که از خدا بترسد و او را فرمان برد؛ آنان جز با فروتنى و خاکسارى و امانت دارى و بسیارى یاد خدا شناخته نمى شوند.[۲] پس راه شیعه واقعی شدن چیزی نیست مگر رعایت تقوای اللهی و پیروی از ائمه معصومین ع در سختی ها و آسانی ها و در غم و شادی ها است. در مورد شیعه شناسی، کتب زیر را توصیه می کنیم:
ـ حق جو و حق شناس، علّامه سیّد شرف الدین عاملی.[۳]
ـ آنگاه هدایت شدم، دکتر محمّد تیجانی. [۴]
ـ اهل سنّت واقعی، دکتر محمّد تیجانی
-از آگاهان بپرسید، دکتر محمّد تیجانی
- همراه با راستگویان، دکتر محمّد تیجانی
ـ راه نجات، دکتر محمّد تیجانی
ـ اوّل مظلوم عالم، دکتر محمّد تیجانی
ـ امامت در بینش اسلامی، علی ربّانی گلپایگانی
- شیعه پاسخ می گوید، آیة الله ناصر مکارم شیرازی
- راهنمای حقیقت، آیة الله جعفر سبحانی
- شیعه پاسخ می دهد، آیة الله جعفر سبحانی
- پاسخ جوانان شیعه به شبهات وهّابی ها، رضا استادی
ـ در آمدی بر شیعه شناسی ، علی ربّانی گلپایگانی
ـ شیعه در اسلام، علّامه سیدمحمدحسین طباطبایی
- این است شیعه: تحقیقی درباره شیعه ، باقر شریف القرشی
ـ باورهای شیعی: بازکاوی عقاید شیعه در منابع اهل سنت ، نادعلی صالحی
ـ تاریخ شیعه ، محمدحسین مظفر، ترجمه سیدمحمدباقر حجتی
پی نوشت ها:
[۱] بحارالانوار، ج ۶۸، ص ۱۶۷ - میزان الحکمه، حدیث ۹۹۳۱
[۲] تحف العقول، ص ۲۹۵ - میزان الحکمه، حدیث ۹۹۳۳
[۳] این کتاب، مباحثه ی رئیس دانشگاه الازهر مصر ـ بزرگترین و معروفترین حوزه ی علمیّه ی اهل سنّت ـ با یک عالم شیعی است
[۴] دکتر تیجانی، اهل تونس، قبلاً سنّی مذهب بود که در طیّ تحقیقاتی، به مذهب شیعه مشرّف شد. این کتاب، شرح ماجرای شیعه شدن اوست
نظرات