نخست باید دانست دستیابی به هر علم و دانشی، ابزار شناخت ویژه ای دارد. به طور مثال تشخیص رنگ ها نیاز به حس بینایی و چشم دارد بنابراین اگر کسی کور مادر زاد باشد هر چند دل پاکی داشته باشد توانایی تشخیص رنگ ها را ندارد.آنچه عارف به دنبال آن است و برای دستیابی به آن قلب خویش را پاک و صیقلی می دهد کشف ارتباط موجودات با خدا و بصیرت پیدا کردن به حقایق اشیاء است و این مقوله باطنی، غیر از ویژگی های ظاهری و فیزیکی اشیاء است که ابزار ویژه خود را طلب می کند و منظور از این که علم نور است آن است که پس از نگاه به طبیعت و خواص عنصری موجودات به حقیقت ارتباط این موجودات یا خدا پی ببرد و اسرار آن را درک کند در غیر این صورت اگر پرفسور باشد و نتواند این حقیقت را درک کند در ظاهر مواد باقی مانده و در حجاب خواهد بود. لذا چه بسا دانشمند فیزیکی مانند ماکس پلانگ از اسرار کشف شده در فیزیک آن چنان به خداوند عشق بورزد که به سجده بیفتد [اگر چه مسیحی است] و یک عالم دینی چه بسا توحید تدریس کند اما غرور و تکبر او را از خدا دور سازد که به گفته امام خمینی «علم او حجاب اکبر خواهد شد».برای توضیح بیشتر توجه شما را به مطالب زیر نیز جلب می کنیم: علم و معرفتی که نصیب انسان می گردد از دو راه حاصل می شود:
1- از راه کسب دانش و علم آموختن و سر کلاس درس حاضر شدن و گوش به سخنان معلم و استاد دادن که به آن علم اکتسابی می گویند و تحصیل علم از این طریق برای هر کسی معمولاً ممکن است و این در به روی همه باز است و هر کسی چه مؤمن و چه کافر می توانند از این راه به علم و دانش دست یابند.
2- از راه تطهیر و پاک ساختن درون و قلب از آلودگی ها و زنگارهای گناه و عصیان. اگر کسی به دنبال حقیقت و روح علم باشد و بخواهد از دریای بیکران معرفت و علم الهی بهره مند باشد، باید جدول جانش را لایروبی نماید و موانع تابش نور علم و معرفت را از میان بردارد تا آن نور در آینه قلبش بتابد و فضای درونش از فروغ آن روشن گردد.
در حدیث آمده است که: «العلم نور یقذفه الله فی قلب من یشاء؛ علم نوری است که خداوند آن را در قلب هر کس که مصلحت بداند و مشیتش اقتضا کند قرار می دهد». و چون حقیقت علم نور است پس باید درون نیز با آن هم سنخ باشد و شباهتی با آن داشته باشد تا بتواند جایگاه و مخزن آن قرار گیرد و این علم، علم الهی و موهبتی است که با نور تقوا و صفای درون حاصل می گردد و چه بسا انسانی که درس نخوانده باشد و دبستان و دبیرستان و دانشگاه ندیده باشد ولی در اثر داشتن قلب سلیم و درونی پاک و نیتی خالص همانند سلمان ها و ابوذرها و کمیل ها و خضرها از این موهبت الهی بهره مند شده اند.
پس باید دل را با نور تقوا و بندگی خداوند روشن ساخت و بند بندگی او را بر گردن انداخت و در اطاعت دستورات الهی و انجام واجبات و ترک محرمات سعی و کوشش نمود و دست تضرع و دعا به آسمان برداشت و به دامان پاک اولیای الهی چنگ زد و به آنچه می دانیم عمل نماییم، تا خداوند مرحله بالاتری از علم و معرفت را نصیب ما نماید.
ناگفته نماند که برخورداری از علم و معرفت الهی محتاج کوشش فراوان و رنج و مجاهدت می باشد و امری تدریجی است و یکباره برای کسی حاصل نمی گردد، بلکه باید قدم به قدم و پله به پله از نردبان علم و معرفت صعود کنیم و بالا رویم تا زمینه رسیدن به مراحل عالی تر آن برای ما فراهم گردد و این هدف با بندگی خالصانه و اطاعت کامل از خداوند و اولیای او میسر می گردد.
1- از راه کسب دانش و علم آموختن و سر کلاس درس حاضر شدن و گوش به سخنان معلم و استاد دادن که به آن علم اکتسابی می گویند و تحصیل علم از این طریق برای هر کسی معمولاً ممکن است و این در به روی همه باز است و هر کسی چه مؤمن و چه کافر می توانند از این راه به علم و دانش دست یابند.
2- از راه تطهیر و پاک ساختن درون و قلب از آلودگی ها و زنگارهای گناه و عصیان. اگر کسی به دنبال حقیقت و روح علم باشد و بخواهد از دریای بیکران معرفت و علم الهی بهره مند باشد، باید جدول جانش را لایروبی نماید و موانع تابش نور علم و معرفت را از میان بردارد تا آن نور در آینه قلبش بتابد و فضای درونش از فروغ آن روشن گردد.
در حدیث آمده است که: «العلم نور یقذفه الله فی قلب من یشاء؛ علم نوری است که خداوند آن را در قلب هر کس که مصلحت بداند و مشیتش اقتضا کند قرار می دهد». و چون حقیقت علم نور است پس باید درون نیز با آن هم سنخ باشد و شباهتی با آن داشته باشد تا بتواند جایگاه و مخزن آن قرار گیرد و این علم، علم الهی و موهبتی است که با نور تقوا و صفای درون حاصل می گردد و چه بسا انسانی که درس نخوانده باشد و دبستان و دبیرستان و دانشگاه ندیده باشد ولی در اثر داشتن قلب سلیم و درونی پاک و نیتی خالص همانند سلمان ها و ابوذرها و کمیل ها و خضرها از این موهبت الهی بهره مند شده اند.
پس باید دل را با نور تقوا و بندگی خداوند روشن ساخت و بند بندگی او را بر گردن انداخت و در اطاعت دستورات الهی و انجام واجبات و ترک محرمات سعی و کوشش نمود و دست تضرع و دعا به آسمان برداشت و به دامان پاک اولیای الهی چنگ زد و به آنچه می دانیم عمل نماییم، تا خداوند مرحله بالاتری از علم و معرفت را نصیب ما نماید.
ناگفته نماند که برخورداری از علم و معرفت الهی محتاج کوشش فراوان و رنج و مجاهدت می باشد و امری تدریجی است و یکباره برای کسی حاصل نمی گردد، بلکه باید قدم به قدم و پله به پله از نردبان علم و معرفت صعود کنیم و بالا رویم تا زمینه رسیدن به مراحل عالی تر آن برای ما فراهم گردد و این هدف با بندگی خالصانه و اطاعت کامل از خداوند و اولیای او میسر می گردد.
نظرات