خداون درآیه 31 از سوره مبارکه نور می فرماید «و قل للمؤمنات یغضضن من ابصارهن و یحفظن فروجهن و...».این نوع نهی از نگاه و دستور به فرو چیدن مطلق چشم نشان می دهد به طور کلی نگاه کردن به هر چیزی – حتی اشیاء - اگر به قصد و همراه ریبه و لذت باشد حرام است .و در مورد اینکه ممکن است با این عمل از رحمت خدا محروم شود باید بدانید طبق روایتی که می فرماید « هیچ گناهی را کوچ نشمرید،شاید غضب خداوند در آن باشد » نباید بگوییم ؛به صرف اینکه نگاه به یک عکس خالی است ،پس گناه کوچک است ،نه بلکه باید احتمال این را بدهیم که شاید در همین معصیت ،غضب پروردگار باشد و ما را از رحمت خدا به دور کند و این نکته را هم بدانیم که هر یک گناه زمینه گناه بعدی را فراهم می کند و انسان همینطور راحت در دام معاصی گرفتار می شود و به همین صورت اگر ادامه یابد شاید کارش به کفر و تکذیب خداوند بیانجامد . چنانچه قرآن کریم می فرماید « فکان عاقبة الذین اساؤوا السوئیٰ أن کذّبوا بآیات الله» . پس در هر حال باید مراقب گام های شیطان بود.
اما در مورد چگونگی غلبه بر این حس؟ ابتدا توجه شما را به چند روایت در زمینه نگاه جلب می کنم که معرفت به این مساله داشته باشیم: حضرت على علیه السلام فرمودند: «کسى که چشم خود را پایین اندازد، دلش آسوده گردد، تأسف کمتر خورد و از نابودى در امان ماند»غرر الحکم، ص 9122- 9125. .
همچنین مى فرمایند: «هر که نگاه هایش پاک باشد، اوصافش نیکو شود» ؛ و «کسى که عنان چشم خود را رها کند، زندگى اش را به زحمت مى اندازد» و «کسى که نگاه هایش پیاپى باشد، حسرت هایش دائمى و . پیاپى خواهد بود»تحف العقول، ص 97.
رفتار هر انسانى متأثر از ویژگى هاى شخصیتى او است، اگر روح تقوا بر شخصیت فردى حاکم باشد، رفتار او نیز رنگ معنوى اخلاقى دارد و نگاه کردن از این قاعده مستثنا نیست بنابراین کنترل چشم تابعى از روح تقوا است که اگر در آدمى پدیدار شد، به تبع آن کنترل چشم نیز به دنبال آن خواهد آمد. راهى که گناه نکردن را در طول زندگى تضمین کند، براى افراد عادى بشر سهل نیست؛ زیرا انسان موجودى مختار و داراى تمایلات گوناگون است. در عین حال با عزمى آهنین و مبارزه اى دائمى و تدریجى با نفس، مى توان به چنین جایگاه رفیعى دست یافت.
تقویت اراده و استفاده از یک برنامه اخلاقى و محاسبه نفس (تشویق و تنبیه)، به تدریج منجر به کنترل دقیق و کامل چشم مى شود. بنابراین هر روز صبح با خود عهد کنید: «امروز اگر نگاه شهوت آلود کردم، خود را جریمه خواهم کرد»، در طى روز نیز مراقب همین عهد خود باشید.در پایان روز به محاسبه رفتار و نگاه هاى خود بپردازید؛ اگر موفّق بودید، خود را تشویق کنید و شکر خدا را به جا آورید. اما اگر در مواردى مرتکب خلاف شدید، استغفار کنید و برنامه تنبیهى تان را به اجرا گذارید.این برنامه را هر روز عملى کنید؛ مطمئن باشید به تدریج خواهید توانست چشم خود را کنترل کرده و موارد خطا را کاهش دهید.
البته کنترل چشم از نگاه حرام، دشوار ولى ممکن و شدنى است. این کار نیز مثل هر کار دشوار دیگرى، با تمرین، جدیّت، و مراقبت و اراده قوى، آسان و راحت مى شود. بزرگان و عرفا، پس از سال ها کوشش و ریاضت علمى و عملى و ارتباط با اهل کمال و معرفت به این مرحله از تسلّط بر نفس و کنترل اعضا و خواهش ها رسیده اند. این کارى نیست که بدون آگاهى هاى نظرى و علمى و بدون تکرار و تمرین ممکن و عملى باشد.
انسان باید درک کند که عالم محضر خداوند است و بداند که هیچ امرى از او و اعمال و حرکاتش از دید الهى پنهان نیست و این مطلب را بارها و بارها به خود بفهماند و به نفسش تلقین کند تا به مرحله لمس و احساس و باور قلبى برسد. پس ترک خلاف و عملى که موجب خوشنودى خداوند است، کارى ممکن و شدنى است.
پیامبر بزرگ اسلام(ص) مى فرماید: «اى فرزند آدم... اگر چشمت بخواهد تو را به نگاه حرام بکشاند من دو پلک در اختیار تو قرار داده ام، پس آنها را فرو بند».
و نیز فرمود: «هر چشمى در روز قیامت گریان است ؛ مگر سه چشم: چشمى که از خوف خداوند بگرید و چشمى که از محارم الهى بسته گردد و چشمى که در راه خدا بیدار بماند».
حضرت صادق(ع) مى فرماید: «نگاه ناروا تیرى مسموم از تیرهاى شیطان است. هر کس آن را تنها به خاطر خدا ترک کند، خداوند آرامش و ایمانى به او مى دهد که طعم گواراى آن را در خود مى یابد». الفیه، ج 4، ص 18،
حال اگر انسان با وجود مواظبت و پاسدارى از دل و چشم خود، گاهى فریب خورد و نگاهى نابجا انداخت؛ مى تواند با توبه فورى، این خطا را جبران کند و اثر سوء آن را از جان و روحش پاک سازد هر چند این خطا و توبه کردن تکرار شود، باز از پاى نیفتد و نهراسد تا به درجه اى برسد که احساس کند مالک و اختیار دار نفس و چشم خود شده است و مى تواند به راحتى از دیدن ناروا، چشم فرو بندد.مهم این است که نگاه حرام به صورت عادت در نیاید و قبح و زشتى آن شکسته نگردد؛ یعنى، باید هوشیار باشد و از دل و چشم خود نگهبانى کند و اگر گرفتار خطا شد، با سلاح توبه دشمن را ناکارا سازد. اگر چشم رها و آزاد گردد و به هر صورت و منظره اى نگاه کند، این کار عادت و ملکه انسان مى شود که برگشت از آن سخت است. پس همیشه راه بازگشت باز است و رحمت خداوند واسع است.خداوند همیشه بنده توبه کار را دوست داشته و توجه زیادی به او دارد و همینکه بنده به فکر جبران گذشته می افتد و استغفار می کند یعنی خداوند او را دوست داشته که راه آمدن به سویش را فراهم نموده است . التماس دعا
اما در مورد چگونگی غلبه بر این حس؟ ابتدا توجه شما را به چند روایت در زمینه نگاه جلب می کنم که معرفت به این مساله داشته باشیم: حضرت على علیه السلام فرمودند: «کسى که چشم خود را پایین اندازد، دلش آسوده گردد، تأسف کمتر خورد و از نابودى در امان ماند»غرر الحکم، ص 9122- 9125. .
همچنین مى فرمایند: «هر که نگاه هایش پاک باشد، اوصافش نیکو شود» ؛ و «کسى که عنان چشم خود را رها کند، زندگى اش را به زحمت مى اندازد» و «کسى که نگاه هایش پیاپى باشد، حسرت هایش دائمى و . پیاپى خواهد بود»تحف العقول، ص 97.
رفتار هر انسانى متأثر از ویژگى هاى شخصیتى او است، اگر روح تقوا بر شخصیت فردى حاکم باشد، رفتار او نیز رنگ معنوى اخلاقى دارد و نگاه کردن از این قاعده مستثنا نیست بنابراین کنترل چشم تابعى از روح تقوا است که اگر در آدمى پدیدار شد، به تبع آن کنترل چشم نیز به دنبال آن خواهد آمد. راهى که گناه نکردن را در طول زندگى تضمین کند، براى افراد عادى بشر سهل نیست؛ زیرا انسان موجودى مختار و داراى تمایلات گوناگون است. در عین حال با عزمى آهنین و مبارزه اى دائمى و تدریجى با نفس، مى توان به چنین جایگاه رفیعى دست یافت.
تقویت اراده و استفاده از یک برنامه اخلاقى و محاسبه نفس (تشویق و تنبیه)، به تدریج منجر به کنترل دقیق و کامل چشم مى شود. بنابراین هر روز صبح با خود عهد کنید: «امروز اگر نگاه شهوت آلود کردم، خود را جریمه خواهم کرد»، در طى روز نیز مراقب همین عهد خود باشید.در پایان روز به محاسبه رفتار و نگاه هاى خود بپردازید؛ اگر موفّق بودید، خود را تشویق کنید و شکر خدا را به جا آورید. اما اگر در مواردى مرتکب خلاف شدید، استغفار کنید و برنامه تنبیهى تان را به اجرا گذارید.این برنامه را هر روز عملى کنید؛ مطمئن باشید به تدریج خواهید توانست چشم خود را کنترل کرده و موارد خطا را کاهش دهید.
البته کنترل چشم از نگاه حرام، دشوار ولى ممکن و شدنى است. این کار نیز مثل هر کار دشوار دیگرى، با تمرین، جدیّت، و مراقبت و اراده قوى، آسان و راحت مى شود. بزرگان و عرفا، پس از سال ها کوشش و ریاضت علمى و عملى و ارتباط با اهل کمال و معرفت به این مرحله از تسلّط بر نفس و کنترل اعضا و خواهش ها رسیده اند. این کارى نیست که بدون آگاهى هاى نظرى و علمى و بدون تکرار و تمرین ممکن و عملى باشد.
انسان باید درک کند که عالم محضر خداوند است و بداند که هیچ امرى از او و اعمال و حرکاتش از دید الهى پنهان نیست و این مطلب را بارها و بارها به خود بفهماند و به نفسش تلقین کند تا به مرحله لمس و احساس و باور قلبى برسد. پس ترک خلاف و عملى که موجب خوشنودى خداوند است، کارى ممکن و شدنى است.
پیامبر بزرگ اسلام(ص) مى فرماید: «اى فرزند آدم... اگر چشمت بخواهد تو را به نگاه حرام بکشاند من دو پلک در اختیار تو قرار داده ام، پس آنها را فرو بند».
و نیز فرمود: «هر چشمى در روز قیامت گریان است ؛ مگر سه چشم: چشمى که از خوف خداوند بگرید و چشمى که از محارم الهى بسته گردد و چشمى که در راه خدا بیدار بماند».
حضرت صادق(ع) مى فرماید: «نگاه ناروا تیرى مسموم از تیرهاى شیطان است. هر کس آن را تنها به خاطر خدا ترک کند، خداوند آرامش و ایمانى به او مى دهد که طعم گواراى آن را در خود مى یابد». الفیه، ج 4، ص 18،
حال اگر انسان با وجود مواظبت و پاسدارى از دل و چشم خود، گاهى فریب خورد و نگاهى نابجا انداخت؛ مى تواند با توبه فورى، این خطا را جبران کند و اثر سوء آن را از جان و روحش پاک سازد هر چند این خطا و توبه کردن تکرار شود، باز از پاى نیفتد و نهراسد تا به درجه اى برسد که احساس کند مالک و اختیار دار نفس و چشم خود شده است و مى تواند به راحتى از دیدن ناروا، چشم فرو بندد.مهم این است که نگاه حرام به صورت عادت در نیاید و قبح و زشتى آن شکسته نگردد؛ یعنى، باید هوشیار باشد و از دل و چشم خود نگهبانى کند و اگر گرفتار خطا شد، با سلاح توبه دشمن را ناکارا سازد. اگر چشم رها و آزاد گردد و به هر صورت و منظره اى نگاه کند، این کار عادت و ملکه انسان مى شود که برگشت از آن سخت است. پس همیشه راه بازگشت باز است و رحمت خداوند واسع است.خداوند همیشه بنده توبه کار را دوست داشته و توجه زیادی به او دارد و همینکه بنده به فکر جبران گذشته می افتد و استغفار می کند یعنی خداوند او را دوست داشته که راه آمدن به سویش را فراهم نموده است . التماس دعا
پرسمان دروس معارف
پرسمان ویژه اندروید
نرم افزار پرسمان 3
کتابخانه
نظرات